بررسی عوامل موثر بر مسافرت های هوایی و برآورد تابع تقاضای آن

در این تحقیق به بررسی عوامل موثر بر تقاضا برای مسافرت های هوایی و تخمین تابع تقاضای سفر هوایی بین شهری برای ایران پرداخته شده است . مطالعات قبلی نشان می دهد ساختار ریاضی مدل های تقاضای زوج شهری اکثرا از نوع مدل های جاذبه ای است . در این نوع مدل ها، تقاضا برای سفر، با کمک یک سری متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، شامل جمعیت مناطق شهری، درآمد سرانه خانوار شهری، تعداد شاغلین در کارگاه های صنعتی بزرگ و همچنین متغیرهای مربوط به سیستم حمل و نقل شامل قیمت ، مسافت و زمان سفر تخمین زده می شوند. در تحقیق حاضر بررسی های اجمالی در خصوص عوامل موثر و چگونگی تاثیرگذاری از یکطرف و میزان تاثیرات هر کدام از عوامل از طرف دیگر صورت پذیرفته است . عواملی همچون جمعیت ، درآمد تولید، قیمت و نرخ گذاری، مسافت ، تکنولوژی و امکانات رفاهی و خدمات فرودگاهی و تعداد شاغلین در کارگاه های صنعتی مورد مطالعه قرار گرفته است . برای تخمین مدلهای تقاضای سفر، دوسری برآورد انجام شده است . یکی با استفاده از داده های مقطعی سال 1375 برای 25 زوج شهر که هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "هما" در برنامه پروازی خود داشته است و دیگری با بکارگیری داده های تلفیق شده سال های 1374 و 1375 برای همان زوج شهرها. نتایج برآورد مدل ها با استفاده از داده های مقطعی نشان می دهد که مدل ها از قدرت توضیح دهندگی بالایی برخوردار نبوده و نوعی ناهمگونی همانند مسافت بین زوج شهرها و حجم ترافیک در شهرهای مبدا-مقصد وجود دارد. لذا برای همگون سازی بیشتر، دوسری مدل یکی بر حسب مسافت پرواز (مسافت کوتاه، متوسط و بلند) و دیگری بر حسب حجم تقاضای بازار در نظر گرفته شد. نتایج مدل های طبقه بندی شده بر مبنای مسافت ، در دو گروه مسافت های متوسط و بلند از قدرت توضیح دهندگی بالایی برخوردار بوده اما مدل های طبق بندی شده بر مبنای تعداد مسافر بهبود چندانی نسبت به مدل های اولیه نداشت . برای استفاده از مشاهدات بیشتر از تکنیک تلفیق داده های سری زمانی و مقطعی استفاده گردید. در این قسمت نیز از متغیر مجازی بطریق تجربی و همچنین برای همگون سازی، طبقه بندی بر حسب مسافت صورت پذیرفت و نتایج نشان می دهد که مدل های مسافت های بلند و همچنین مدل هایی که در آنها از متغیر مجازی بطریق تجربی استفاده گردید، دارای قدرت توضیح دهندگی بالایی بوده و ضرایب در سطح آماری بالای معنادار است .